Książki

"Od socjologii medycyny do socjologii żywienia" (red.) Beata Tobiasz-Adamczyk, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2013.

strona wydawnictwa 

Podstawowym celem tej książki jest dostarczenie polskim Czytelniczkom i Czytelnikom złożonej, wielowymiarowej i intersekcjonalnej wiedzy na temat zachowań żywieniowych, osadzonej głęboko w kontekście globalnych problemów zdrowotnych (np. otyłość), przy jednoczesnym przede wszystkim odniesieniu tej problematyki do ustaleń badań zagranicznych. Wykorzystywanie badań międzynarodowych w tej tematyce pokazuje z jednej strony obecny stan rozwoju socjologii żywienia w Polsce, osiągnięcia, podejmowane tematy, ich specyfikę, deficyty, a z drugiej zaś strony pozwala dopatrywać się międzykulturowych i ponadkulturowych podobieństw zagadnień zdrowotnych, żywieniowych, profilaktycznych, prozdrowotnych. 
Książka będzie pomocna w prowadzeniu zajęć z zakresu socjologii zdrowia, socjologii żywienia, gender studies, współczesnych problemów społeczeństwa polskiego, demografii, socjologii medycyny, a także w prowadzeniu poszczególnych segmentów zajęć dydaktycznych w szeroko pojętych naukach medycznych i społecznych. Może stać się także swoistym drogowskazem dla społecznych inicjatyw podejmowanych w celu budowania dobrych praktyk i zachowań zdrowotnych. 

Z recenzji prof. dr hab. Krystyny Slany

"Zaniedbanie i samozaniedbanie osób starszych. Medyczne i społeczne uwarunkowania" (red.) Beata Tobiasz-Adamczyk, Monika Brzyska, Tomasz Grodzicki, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019

strona wydawnictwa 

Praca została przygotowana przez lekarzy i socjologów z ogromnym doświadczeniem i dorobkiem naukowym z zakresu starości i starzenia się. Ich kolejną pozycję naukową należy zatem powitać z uznaniem dla wysiłku włożonego w kontynuowanie prac nad tą trudną tematyką badawczą. To bez wątpienia oryginalne i prekursorskie w Polsce opracowanie, wieloaspektowo ujmujące uwarunkowania medyczne i społeczne problemów starzenia się z uwzględnieniem zaniedbania i samozaniedbania osób starszych. Autorzy książki budują wielowymiarowy model uwarunkowań zjawisk zaniedbania i samozadniedbania, co stanowi ogromny wkład do dorobku nauk zajmujących się starością i osobami starszymi. Dokonują oni więc swoistej „rewolucji gerontologicznej” w odsłanianiu, wyjaśnianiu, definiowaniu, kategoryzowaniu badanych zjawisk zaniedbania i samozaniedbania. Monografia jest nowatorskim, wnikliwym opracowaniem, poszerzającym wiedzę na temat „ciemnej strony” wieku starszego i społecznej odpowiedzialności za zjawisko zaniedbania osób starszych.

Z recenzji prof. dr hab. Krystyny Slany

 

 

"Przemoc wobec osób starszych" (red.) Beata Tobiasz-Adamczyk, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2009.

strona wydawnictwa 

Percepcja przemocy wobec osób starszych wiekiem. Czynniki warunkujące, grupy podwyższonego ryzyka. Ocena zjawiska z perspektywy zawodów włączonych w opiekę nad osobami starszymi wiekiem. 
  Badanie nad percepcją przemocy wobec osób starszych wiekiem realizowane w ramach grantu KBN (404 040 31/2187) miało za cel określenie, jak to zjawisko jest postrzegane przez osoby zawodowo związane z opieką nad ludźmi starszymi oraz przez same starsze osoby. Badania zrealizowano w Krakowie w latach 2007-2009, a objęto nimi 507 osób zawodowo związanych z opieką nad ludźmi starszymi (pielęgniarki środowiskowe i kliniczne, lekarzy, pracowników Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej i Domów Pomocy Społecznej); badania wśród osób starszych przeprowadzono w grupie 631 mieszkańców miasta w wieku powyżej 65 lat (w tym 177 podopiecznych Domów Pomocy Społecznej). 

Badania pokazały różnice w postrzeganiu zjawiska przemocy wobec osób starszych oraz jego natężenia przez seniorów i przez przedstawicieli zawodów włączonych w opiekę nad osobami starszymi:

  • Zjawisko przemocy wobec osób starszych jest postrzegane przez seniorów w odmienny sposób, niż przez przedstawicieli zawodów włączonych w opiekę nad osobami starszymi.
  • Osoby starsze postrzegają zjawisko występowania różnych form przemocy we własnym otoczeniu w znacznie wyższym stopniu, niż pracownicy medyczni i socjalni na podstawie doświadczeń zawodowych.
  • Profesjonaliści wydają się bardziej koncentrować na roli dorosłych dzieci (szczególnie synów) jako sprawcach przemocy domowej wobec starszych rodziców, z kolei sami seniorzy wydają się bardziej postrzegać rolę małżonków/partnerów jako sprawców przemocy psychicznej.
  • Interweniując w przypadku stwierdzenia przemocy badani profesjonaliści najczęściej ograniczali się do rozmowy z rodziną (opiekunem) seniora lub też (choć rzadziej) do rozmowy z domniemanym sprawcą przemocy.
  • Osoby starsze odczuwają przede wszystkim zaniedbanie ze strony dorosłych dzieci i wnuków, tj. brak wsparcia emocjonalnego i gotowości wspólnego spędzania z nimi czasu.

Badania pozwoliły także określić różnice w ocenie jakości życia seniorów narażonych na przemoc w porównaniu do osób nie narażonych oraz określić czynniki zwiększające ryzyko narażenia osób starszych na różne formy przemocy.

  • Ryzyko narażenia na przemoc fizyczną po 60 roku życia było niższe u badanych po 75 roku życia; natomiast wzrastało wraz z liczbą chorób i było 4-krotnie wyższe u osób z ograniczeniami w stanie funkcjonalnym. Ryzyko narażenia na przemoc psychiczną po 60 roku życia wzrastało z liczbą chorób przewlekłych - w szczególności ponad 3-krotnie w przypadku osób z zaburzeniami psychicznymi; było o połowę niższe u osób z większą liczbą kontaktów z osobami z poza rodziny.
  • Osoby narażone w przeszłości na przemoc psychiczną ze strony członków rodziny miały niemal 2 razy wyższe ryzyko ograniczeń z powodu stanu emocjonalnego oraz niemal 3 razy wyższe ryzyko niskiej oceny zdrowia psychicznego.
  • Ryzyko poczucia zaniedbania przez rodzinę było niższe u kobiet, osób mieszkających samotnie i osób mieszkających z innymi osobami w większym gospodarstwie; natomiast wzrastało dwukrotnie u badanych potwierdzających, że chorują na depresję lub nerwicę.
  • Ryzyko poczucia samotności było istotnie wyższe u seniorów, którzy czuli się zaniedbywani przez członków rodziny.